Χαιρετισμός του Πρύτανη του Α.Π.Θ., Καθηγητή Περικλή Α. Μήτκα

Σεβαστές αρχές,

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,

Εκ μέρους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, σας υποδέχομαι με τη σειρά μου σε τούτη την εκδήλωση μνήμης για τις χιλιάδες των θυμάτων της εβραϊκής κοινότητας που βρήκαν τραγικό θάνατο στα κολαστήρια των Ναζί. Οι Σεφαραδίμ έφτασαν με ξύλινα καράβια το 1492 στην πόλη που μετρά την ιστορία με χιλιετίες, στη Θεσσαλονίκη των μαρτύρων και των φαντασμάτων. Διωγμένοι για θρησκευτικούς και φυλετικούς λόγους από την καθολική Ισπανία, αποβιβάστηκαν σε αυτό τον κόλπο, ίσως λίγα μέτρα από εδώ που στεκόμαστε σήμερα, και ρίζωσαν στον φιλόξενο τόπο.

Έστησαν σπίτια και δουλειές, μεγάλωσαν οικογένειες, έδωσαν ζωή σε μια ρημαγμένη πόλη που προσπαθούσε να συνέλθει από την ολοκληρωτική καταστροφή που είχε υποστεί λίγα χρόνια πριν, στην άλωση του 1430. Οι νέοι έποικοι έφεραν τη θρησκεία, τη γλώσσα, τις παραδόσεις τους και τις πρόσθεσαν σιγά-σιγά στο πλουμιστό υφαντό της πολυπολιτισμικής πόλης. Κατά περιόδους είχαν ηγεμονική θέση και 450 χρόνια αργότερα αποτελούσαν μια ανθούσα, πληθυσμιακά, οικονομικά και κοινωνικά, κοινότητα.

Κι έπειτα ήρθαν οι βάρβαροι, που δεν τους έφτανε η στρατιωτική κατοχή, η λεηλασία περιουσιών, η δήωση θεσμών και η προσβολή των ανθρώπων, αλλά θέλησαν να κάνουν και φυλετικό ξεκαθάρισμα. Συνέλαβαν λοιπόν και έβαλαν σ’ εφαρμογή το αποτρόπαιο σχέδιο της Τελικής Λύσης. Κι όταν έφτασε η σειρά της Θεσσαλονίκης να πληρώσει τον κεφαλικό φόρο, στοίβαξαν στα ξύλινα βαγόνια της ντροπής τους εβραίους πολίτες και άλλους ανεπιθύμητους. Οι πρόγονοί τους έφτασαν με τα ξύλινα καράβια της ελπίδας και της λευτεριάς κι εκείνοι, 450 χρόνια μετά, σε μια εποχή που πιστεύαμε πως η ανθρωπότητα είχε κατακτήσει υψηλότερα επίπεδα πολιτισμού, φορτώνονταν στα ξύλινα βαγόνια της απόγνωσης και της δυστυχίας. Το πρώτο τραίνο ξεκίνησε από τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό πριν από 72 χρόνια και μπήκε κατευθείαν στο τούνελ της φρίκης, στο μαύρο τούνελ δίχως γυρισμό. Δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί τις εικόνες που αντίκρυσαν οι Σύμμαχοι και στοίχειωσαν τη συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας, όταν ελευθερώθηκαν τα στρατόπεδα της συστηματικής γενοκτονίας. Δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί πως στα μέσα του 20^ου αιώνα οι άνθρωποι μπορούσαν να γίνουν μαύρος αποπνικτικός, καπνός, μόνο και μόνο γιατί πίστευαν σε άλλον, τον ίδιο τελικά, Θεό.

Όπως δυσκολευόμαστε και σήμερα να πιστέψουμε τις αποκρουστικές εικόνες που μας έρχονται από τα μέτωπα της Συρίας και της Αφρικής, τις εικόνες των μαζικών αποκεφαλισμών και αφανισμού ολόκληρων χωριών αλλά και τις απίστευτες εικόνες από το Charlie Hebdo.

Είμαστε σήμερα εδώ για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε τις δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων συμπολιτών μας, εβραίων το θρήσκευμα, που χάθηκαν με ασύλληπτο για τον ανθρώπινο νου τρόπο. Είμαστε εδώ για να υποσχεθούμε πως, με τις μικρές ή μεγάλες δυνάμεις του ο καθένας από μας, θα φροντίσουμε να μην επαναληφθεί το έγκλημα. Ποτέ Ξανά!   
Είμαστε εδώ για να υπογραμμίσουμε πως Πολιτισμός σημαίνει, πρώτα και πάνω απ’ όλα, Ανοχή, Ελευθερία, Σεβασμός στον άνθρωπο και στο δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση.

Το πανεπιστήμιο είναι εξ ορισμού ένας χώρος που ανασαίνει ελευθερία, που διδάσκει τη συμπόρευση και εφαρμόζει την ανοχή. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο μαθαίνει τους νέους να συλλογιούνται ελεύθερα, και γι’ αυτό σωστά, να μην περιχαρακώνονται σε στενά πλαίσια και απόλυτες ιδεολογίες, να μη κρίνουν τον «άλλο», με τον οποίο καλούνται καθημερινά να συνυπάρξουν, με βάση το εθνικό, το θρησκευτικό ή το ιστορικό του υπόβαθρο. Προσπαθούμε όλοι μας, ως μέλη αυτής της ακαδημαϊκής κοινότητας να δείχνουμε κατανόηση και να εμπνέουμε σεβασμό προς τις παραδόσεις, τόσο τις δικές μας, όσο και των συμπολιτών και συναδέλφων μας και η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης είναι ένα μέρος της δικής μας ιστορίας.

Στο Αριστοτέλειο έγιναν το περασμένο χρόνο σημαντικά βήματα ενίσχυσης της συλλογικής μνήμης της πόλης. Αναρτήθηκε στην Αίθουσα Τελετών αναθηματικό έργο στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, ολοκληρώθηκε το μνημείο για το εβραϊκό νεκροταφείο που καταστράφηκε από τους Ναζί, και προχωρά η διαδικασία πλήρωσης της έδρας Εβραϊκών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή. Πολύ σύντομα θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε και νέες σημαντικές δράσεις από κοινού με την Ισραηλιτική Κοινότητα.

Κυρίες και κύριοι,

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ως θεματοφύλακας της ιστορίας, ως ναός της γνώσης και της ζωής, αλλά κυρίως ως χώρος, όπου συντελείται καθημερινά η συνάντηση πολλών πολιτισμών, προωθείται η ελευθερία -ατομική, θρησκευτική, φυλετική, πολιτική- και καλλιεργείται η καταπολέμηση των προκαταλήψεων, συνδιοργανώνει τη σημερινή Πορεία Μνήμης. Σας ευχαριστούμε που ανταποκριθήκατε στην κοινή μας πρόσκληση και με την παρουσία σας μας βοηθάτε να τιμήσουμε τους νεκρούς και να αναπέμψουμε όλοι μαζί τη διαχρονική μας προσευχή και συνάμα υπόσχεση: Δεν Ξεχνώ και Ποτέ Ξανά.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΙΚΘ ΔΑΥΙΔ ΣΑΛΤΙΕΛ ΓΙΑ THN ΤΕΛΕΤΗ ΣΤΟΝ ΠΑΛΑΙΟ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ

Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε,

Αξιότιμε κύριε Πρύτανη,

Κυρίες και Κύριοι,

Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης συμμετείχαν και φέτος στην πορεία μνήμης από την μαρτυρική Πλατεία Ελευθερίας στο χώρο που καταλάμβανε το γκέτο του Βαρώνου Χιρς.

φωτογραφίες από την πορεία

εδώ

  

Ψήφισμα της Βουλής των Ελλήνων

Η Βουλή των Ελλήνων αποτίει φόρο τιμής στη μνήμη των εβραϊκής καταγωγής και Ρομά Θεσσαλονικέων που πριν από εβδομήντα δύο χρόνια, από τις 15 Μαρτίου 1943, ξεκίνησε ο ξεριζωμός και η εξόντωσή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα της «τελικής λύσης», του απόλυτου αυτού εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας.

Χαιρετίζουμε την πορεία μνήμης από τη μαρτυρική πλατεία Ελευθερίας έως τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, απ’ όπου αναχωρούσαν τα τρένα του θανάτου.

Στο πλαίσιο της διεκδίκησης των γερμανικών κατοχικών οφειλών, η χώρα μας θα διεκδικήσει την επιστροφή των λύτρων που κατέβαλε η ισραηλιτική κοινότητα Θεσσαλονίκης στα στρατεύματα κατοχής, καθώς και την επιστροφή των χρημάτων που εκταμιεύθηκαν υπέρ των στρατευμάτων κατοχής από τους λογαριασμούς του δήμου Θεσσαλονίκης.

Το απαιτεί η απόδοση ιστορικής δικαιοσύνης στα θύματα του Ολοκαυτώματος, στη Θεσσαλονίκη-μαρτυρική πόλη, στη Θεσσαλονίκη όπου ιδρύθηκε η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην κατεχόμενη Ευρώπη.

ΠΟΡΕΙΑ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Με την καθιερωμένη πορεία μνήμης κορυφώθηκαν σήμερα, Κυριακή 15 Μαρτίου 2015, οι εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος της Θεσσαλονίκης, υπό τον τίτλο «Ποτέ Ξανά. 72 χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς», που διοργάνωσαν ο Δήμος Θεσσαλονίκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης.

Χαιρετισμός του Δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη

«Ουδείς άπολις, μέχρις αν η των Θεσσαλονικέων η πόλις». «Κανείς δεν μένει χωρίς πατρίδα όσο θα υπάρχει η Θεσσαλονίκη», έγραφε στις αρχές του 14^ου αιώνα, ο Νικηφόρος Χούμνος, γέννημα-θρέμμα Θεσσαλονικιός, βυζαντινός αξιωματούχος, φιλόσοφος και μοναχός. Οι αιώνες που ακολούθησαν έδειξαν πόσο αληθινό ήταν αυτό του το εγκώμιο προς την πόλη. Η Θεσσαλονίκη αποδείχτηκε φιλόξενος τόπος για χιλιάδες κυνηγημένους, έγινε πατρίδα πολλών εθνών και θρησκειών. Η Θεσσαλονίκη των Ελλήνων ήταν η Σολούν των Σλάβων, η Σελανίκ των Μουσουλμάνων, η Σαλονίκ των Φραγκολεβαντίνων και βέβαια η Σαλονίκη των Εβραίων. Μόνο στον εικοστό αιώνα, πρόσφυγες από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, έπειτα θύματα του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, και, στις μέρες μας, άντρες και γυναίκες από την πρώην Σοβιετική Ένωση και τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ασία και την Αφρική, βρίσκουν μια πατρίδα σε αυτή την πόλη.

ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΒΑΓΟΝΙΑ ΠΟΥ ΜΕΤΕΦΕΡΑΝ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ ΣΤΟ ΑΟΥΣΒΙΤΣ

εδώ

η απελευθέρωση του Άουσβιτς από τον Κόκκινο Στρατό

φυλλάδιο που θα μοιράζεται την Κυριακή

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Οι εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος της Θεσσαλονίκης, υπό τον τίτλο «Ποτέ Ξανά. 72 χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς» παρουσιάστηκαν σήμερα, Δευτέρα 9 Μαρτίου 2015, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, στην Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου, στο Δημαρχείο.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ...

...ΓΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ και ο Πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Καθηγητής Περικλής Μήτκας καλούν σε συνέντευξη Τύπου με θέμα τις εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος της Θεσσαλονίκης, που φέρουν τον τίτλο «Ποτέ Ξανά. 72 χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς - Μπίρκεναου».
Η συνέντευξη Τύπου θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 9 Μαρτίου 2015 και ώρα 12.00, στην αίθουσα συσκέψεων του Δημαρχείου (Βασ. Γεωργίου Α’ 1, 3ος όροφος).

2015 ΠΟΡΕΙΑ ΜΝΗΜΗΣ 72 ΧΡΟΝΙΑ

ZYKLON Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ, του Θανάση Τριαρίδη

Αυτή η σύνοψη δεν είναι διαθέσιμη. Κάντε κλικ εδώ, για να δείτε την ανάρτηση.

Συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης

Ημέρα μνήμης: Θεσσαλονίκη-Άουσβιτς Ήταν 15 Μαρτίου 1943 όταν ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη το πρώτο από τα συνολικά 19 τρένα, που μετέφεραν 46.091 Εβραίους συμπολίτες μας στο Άουσβιτς. Μισός αιώνας σεφαρδίτικης κληρονομιάς μίας ακμάζουσας κοινότητας της πόλης, κυριολεκτικά αφανίστηκε μέσα σε λίγα χρόνια. Η Κ.Ο.Θ. τιμά τη μνήμη όσων δεν επέστρεψαν ποτέ με εκλεκτή μουσική, τη παρηγορητική σύντροφο των μόλις 1.950 επιζώντων που γύρισαν από την κόλαση, τραγουδώντας στη διαδρομή «Περίμενέ με Θεσσαλονίκη». Το πένθιμο εμβατήριο στην αρχή του Δ’ μέρους της 5ης Συμφωνίας του Μάλερ αποτελεί ίσως τον κολοφώνα της δραματικής γραφής του μεγάλου συνθέτη και σίγουρα την ιδανική εισαγωγή στην αφιερωματική αυτή συναυλία. Ακολουθεί η εβραϊκή ραψωδία Σολομώντας του Μπλοχ, με το τσέλο να εκφράζει τη φωνή του σοφού βασιλιά σε στίχους από τον Εκκλησιαστή και την ορχήστρα να αντανακλά τις σκέψεις του. Τέλος, η δραματική 1η Συμφωνία, που ο Μέντελσον συνέθεσε σε ηλικία μόλις 15 ετών, αποτελεί απόδειξη της σπάνιας ευφυΐας του. Οι χαρακτηριστικοί ‘αναστεναγμοί’ του έργου ταιριάζουν απόλυτα στο κλίμα.// Με την υποστήριξη του Γερμανικού Προξενείου στη Θεσσαλονίκη// Κυριακή 15 Μαρτίου 2015// Αίθουσα Τελετών Α.Π.Θ., 20:30// Διεύθυνση ορχήστρας: Ερρίκος Φρεζής// Βιολοντσέλο: Βασίλης Σαΐτης// Πρόγραμμα: // Gustav Mahler (1860-1911), Adagietto (4ο μέρος) από τη Συμφωνία αρ. 5 σε ντο ελάσσονα 10’ Εrnest Bloch (1880-1959), ‘Schelomo’ Εβραϊκή Ραψωδία για βιολοντσέλο και ορχήστρα 23’ Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847), Συμφωνία αρ. 1 σε ντο ελάσσονα, έργο 11 30’ «Όταν ο άνθρωπος βρεθεί στην απόλυτη ερήμωση και δεν μπορεί να εκφράσει από μέσα του τίποτε θετικό, τότε πετυχαίνει να γεμίσει τη ψυχή του με την ενθύμηση των αγαπημένων του» Viktor E. Frankl (1905-1997), Αυστριακός νευρολόγος και ψυχίατρος, επιζών του Άουσβιτς, από το βιβλίο του Man's Search for Meaning

παρουσίαση της 3ης έκδοσης του βιβλίου του Χάιντς Κούνιο

θεατρική παράσταση με θέμα το Ολοκαύτωμα

Πρόκειται για μια παράσταση σωματικού θεάτρου με μουσικοχορευτικά στοιχεία που έχει ως θέμα το Ολοκαύτωμα (επεξήγηση δεν είναι μιούζικαλ ούτε χαρούμενο – πώς θα μπορούσε άλλωστε.). Σκοπός της είναι ο προβληματισμός του κοινού σχετικά με τις ρατσιστικές πεποιθήσεις οι οποίες, όπως μας έχει αποδείξει η ιστορία, είναι ικανές να οδηγήσουν σε τέτοιου είδους απάνθρωπες ενέργειες, καθώς και η ευαισθητοποίηση με στόχο την αποφυγή επανάληψης οποιασδήποτε αντίστοιχης θηριωδίας.

Την καλλιτεχνική επιμέλεια υπογράφει η κα Στελίνα Ζακάρ. Στο δρώμενο συμμετέχουν μέλη της νεολαίας της Ισραηλιτικής Κοινότητας, φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αλλά και πολλοί άλλοι. Όλοι οι συντελεστές είναι ουσιαστικά εθελοντές.

Είναι αξιέπαινα όλα τα παιδιά που δουλεύουν μήνες τώρα για την παράσταση, που παρουσιάζει ένα διόλου εύκολο θέμα.